بهترین روغن خوراکی در طب سنتی

۲۷ دی ۱۴۰۲ سبک زندگی سالم ، آرشیو مطالب روغن زیتون ، روغن مناسب

بهترین روغن خوراکی در طب سنتی

در همین ابتدای مقاله می خواهم سه نکته کلی و مهم را در مورد روغن های خوراکی به شما بگویم.

اولا، تا می توانید از روغن کمتری در تهیه غذای خود و خانواده استفاده کنید.

دوما، تا می توانید از روش های پخت و پز سالم تر مانند آب پز، بخارپز، گریل و کبابی، به جای سرخ کردن با روغن و شعله زیاد، استفاده کنید.

سوما روغن های سالم و متنوعی را تهیه و استفاده کنید. یعنی، هربار، از یکی از روغن‌هایی که در ادامه می‌گویم، در پخت و پز استفاده کنید. وقتی تنوع روغن هایی که مصرف می کنید زیاد باشد، بدن شما از ضرر ناشی از تکرار یک روغن، آسیب کمتری خواهد دید. این اصل تنوع در مصرف، در مورد همه مواد غذایی سالم صدق می کند.

روغن ها را می توان به دو نوع گیاهی و حیوانی تقسیم بندی کرد که هر کدام آنها از نظر داشتن اسید های چرب اشباع و غیر اشباع قابل تقسیم هستند.

برای استفاده از انواع روغن ها نکاتی وجود دارد که ما را در انتخاب روغن مناسب برای استفاده های متنوع راهنمایی میکند. بخشی از این نکات مربوط به خود روغن و بخش دیگر مربوط به مصرف کننده میباشد.

بهترین روغن ها، آنهایی هستند که اسید چرب غیراشباع بالا و اسید چرب اشباع پایینتری داشته باشند؛ همچنین به هنگام استفاده جهت مصارف سرخ کردنی، از نقطه جوش بالاتری برخوردار باشند.

روغن های گیاهی

همان‌طور که در ابتدای این مقاله هم گفتم بهترین روغن، زیتون است. در سالاد، در پخت برنج، و همینطور برای تفت دادن یا سرخ کردن ملایم می‌توان از آن استفاده کرد. مخصوصا اگر چاق هستید یا کبد چرب دارید، روغن زیتون بهترین گزینه برای شماست.

فقط مشکل روغن زیتون، این است که در همه غذاها، طعم همه‌پسندی ندارد. ضمنا اگر روزانه از حجم زیاد روغن زیتون در رژیم خود استفاده کنید، ماده سودا در بدن شما بالا خواهد رفت. منظور من استفاده کم و معمول روزانه از روغن زیتون نیست.
توجه کنید که بیشترِ خواص مفیدِ روغن زیتون در انواع بودار آن وجود دارد، پس اگر میخواهید برای روغن زیتونِ بی بو هزینه کنید، توصیه من این است که سراغ گزینه های دیگری از روغن های سالم گیاهی بروید.

بهترین نوع روغن زیتون، روغن خالص فرابکر است که دارای رنگ زرد تا سبز مایل به زرد است.

روش تشخیص روغن زیتون مرغوب:

یک قاشق غذاخوری روغن زیتون را در دهان خود بریزید و با هوا آن را ببلعید. باید بعد از حدود پنج ثانیه، در انتهای گلو کمی احساس تلخی، تندی و تیزی کنید. این احساس تیزی بعد از مدت کوتاهی از بین می رود و در دهان احساس ماسیدگی نیز نمی کنید.

روغن سالم بعدی، روغن کنجد یا روغن ارده کنجد است. از روغن کنجد نیز در انواع مصارف خوراکی، اعم از سالاد، پخت و پز و تفت دادن می توان استفاده کرد. مزیت آن، طعم مقبول تر آن نسبت به روغن زیتون است. البته توجه کنید چون کنجد، از نظر طب ایرانی، ماده غلیظی تولید می کند، پس نباید مصرف آن در افراد کم تحرک یا سنین میانسالی به بعد، زیاده روی شود. منظورم این است که روغن اصلی و مورد استفاده ی روزانه ی خانواده نباشد.

روغن های خالص گیاهی دیگر مانند آفتابگردان، کلزا، هسته انگور و... را هم می توانید تهیه کنید و برای مصارفی که می خواهید طعم روغن، غالب نباشد مثلا برای پخت کیک و شیرینی، استفاده کنید.

روغن پالم:

متاسفانه اسید چرب موجود در روغن پالم نقش عمده ای در بالا بردن کلسترول خون دارد. همچنین در این روغن، اسیدهای چرب ضروری و مفید برای بدن بسیار پایین است.

این روغن بر حسب منشا و نوع تهیه، متاسفانه در بسیاری از مواد غذایی مانند روغن نباتی، مارگارین (کره گیاهی)، انواع بیسکویت، کیک و شکلات استفاده می شود.

بنابراین بهتر است این گونه مواد غذایی، سهم کمی در سبد غذایی ما داشته باشد.

از انواع غیرخوراکی روغن پالم در صنایع پاک کننده و صابون سازی نیز استفاده میشود.

روغن های حیوانی

از بین روغن های حیوانی، روغن زرد (یا روغن کرمانشاهی) که از کره گاوی یا گوسفندی تهیه می شود هم مناسب مصرف گهگاهی خانواده است. مخصوصا برای افراد لاغر، کودکان در حال رشد، یا خانم های باردار و شیردهی که نیاز به تقویت دارند، مناسب است.

مصرف دنبه و روغن حاصل از حرارت دادن مستقیم دنبه، به هیچ وجه در طب سنتی توصیه نمی شود. در یکی از کتابهای معتبر طب ایرانی (کتاب الشامل)، صراحتا ذکر شده که دنبه می تواند موجب مرگ ناگهانی (موت فجأة) شود. به نظر می رسد که با جوشاندن تکه های دنبه داخل آب به همراه پیاز و گلاب و سیب و...، روغن اصلاح شده ای از دنبه به دست می آید که مصرف گهگاهی آن موردی نداشته باشد.

روغنی که از چربی شحم گوسفند تهیه می شود را نیز هر روز استفاده نکنید. این روغن جزو روغن های نسبتا غلیظ محسوب می شود و مانند همه روغن های حیوانی ذکر شده، افراد میانسال یا افرادی که فعالیت کمی دارند نباید در مصرف آن زیاده روی کنند.

نکته آخر این که برای تهیه غذاهایی که باید در روغن، به مدت طولانی سرخ شوند، مثلا کتلت یا سیب زمینی سرخ شده، حتما از روغن های مخصوص سرخ کردن استفاده کنید. چرا که در حرارت بالا، ترکیبات مضری در روغن داغ شده به وجود می آید، که ضرر آن از ضرر نوع روغن بیشتر است.

لطفا این نوع غذاها را زیاد استفاده نکنید!